موسیقی از نظر آیت الله بهجت (ره)
معیار حرمت موسیقى
۶۳۰۹- آیا معیار حرمت موسیقى فقط مطرب و لهوى بودن آن است یا این که میزان تحریک و تهییج آن هم تأثیر دارد؟ و اگر باعث حزن و گریه شنونده شود، چه حکمى دارد؟
ج. مطرب بودن قیدى است که در غنا مطرح است نه در موسیقى و اصل اطراب شأنى، معیار حرمت است و نیز هر تحریک و تهییجى که سبب فرح یا حزن شود اما در موسیقى تلهّى (نواختن موسیقى لهوى) با آلات معدّه‌ى (دستگاه‌ها و ابزار ویژه‌ى موسیقى) مطلقاً جایز نیست، بلکه استعمال آن‌ها در غیر لهو هم بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
۶۳۱۰- ۱) کدام موسیقى حرام است و آیا گوش دادن به آن براى رفع خستگى ناشى از کار یا افسردگى و مانند آن اشکال دارد؟
ج. آنچه مطرب است، از حیث غناى حرام است و از حیث لهو با آلات موسیقى، پس مطلقاً حرام است و اگر استعمال آن‌ها در غیر لهو باشد، بنابر احتیاط جایز نیست.
۲) رقص و آواز در مجالس عروسى که زن‌ها و مردها جدا باشند، آیا اشکال دارد؟
ج. رقص خلاف احتیاط است، آواز هم به غنا و غیر غنا منقسم مى‌شود که در صورت غنایى بودن حرام مى‌باشد.
مجالس لهو و لعب
۶۳۱۲- منظور از مجالس لهو و لعب چه مى‌باشد؟
ج. مجالس لهو و لعب، مجالسى است که مناسبت با مجالس اهل فسق و گناه دارد.
تفاوت موسیقى و ترانه سنتى و غیر سنتى
۶۳۱۳- آیا فرقى بین موسیقى سنّتى و غیر سنّتى، ترانه به زبان محلى و یا زبان‌هاى دیگر و استفاده از نوار ضبط شده آن وجود دارد؟ خریدوفروش این گونه نوارها چگونه است؟
ج. در حرمت موسیقى تفاوتى بین سنتى و غیر سنتى آن وجود ندارد و در صورت حرمت اصل موسیقى، خریدوفروش نوارهاى آن نیز حرام است.
آثار روحى موسیقى
۶۳۱۴- گوش کردن موسیقى باعث چه تحولاتى در روح انسان مى‌شود؟ آیا حکم موسیقى تابع این امور است؟
ج. گوش دادن موسیقى آثار منفى فراوانى در روح انسان دارد، ولى حکم شرعى آن دایر مدار آن آثار نیست.
رابطه علم موسیقى با حکم فقهى آن
۶۳۱۵- هنر موسیقى، مبتنى بر اصول و قواعد علمى و تاریخى است، چرا افراد دین‌دار آشنا با موسیقى، مرجع تشخیص حکم آن قرار نگیرند؟
ج. مرجع تشخیص حکم در تمام احکام شرعى، مرجع تقلید جامع شرایط است که بر فهم و استنباط نظر شارع قدرت دارد و در تشخیص موضوعات، به متخصصین و خبره‌اى آن مراجعه مى‌شود.
موسیقى درمانى
۶۳۱۶- آیا موسیقى درمانى جایز است؟
ج. استفاده موسیقى براى درمان نیز همانند موارد دیگر آن جایز نیست.
استفاده از موسیقى براى اغراض علمى و …
۶۳۱۷- آیا استفاده و آموزش موسیقى در مواردى مثل هنر و طبابت و افزایش شیر دام و رشد گیاه و …، جایز است؟
ج. موارد استفاده از موسیقى موجب تغییر حکم شرعى آن نمى‌شود.
استماع، ساخت، فروش، تعلیم و تعلّم موسیقى مطرب و آلاتش
۶۳۱۸- گوش دادن به آهنگ‌ها، ساخت، فروش، تعلیم و تعلّم موسیقى و آلاتش چه حکمى دارد؟
ج. ظاهراً همه‌ى این‌ها جایز نیست.
شنیدن موسیقى در خانواده
۶۳۱۹- در خانواده‌اى که یک یا چند نفر از اعضاى آن موسیقى گوش مى‌کنند و بقیه با اجبار و قهراً صداى موسیقى به گوش آن‌ها مى‌خورد و امر به معروف و نهى از منکر آن‌ها فایده‌اى ندارد، چه حکمى دارد و گناه گوش کردن این نوارها بالاخص در ماه محرم و صفر و رمضان به عهده کیست؟
ج. به گوش خوردن موسیقى، همانند شنیدن آن حرام نیست و گناه عمل حرام اعم از شنیدن موسیقى و … در ماه‌هاى حرام مضاعف است.
موسیقى و یاد خدا
۶۳۲۰- اگر شنیدن موسیقى و یا غنا انسان را به یاد خداوند متوجه کند، آیا شنیدن آن مانعى دارد؟
ج. انسان با عملى که مورد رضاى خداوند نیست، نمى‌تواند به یاد خداوند باشد و چنین امورى نمى‌تواند موجب تغییر حکم شرعى موسیقى و غنا باشد.
ملاک جواز و عدم جواز نوارهاى ترانه و موسیقى
۶۳۲۱- آیا داشتن مجوز از وزارت ارشاد دلیل بر مجاز بودن صداى خواننده یا ترانه‌ى او مى‌باشد؟
ج. مجوّز آن وزارت‌خانه، نمى‌تواند مجوّز شرعى براى نوارهاى موسیقى و ترانه باشد.
شنیدن موسیقى‌هاى صدا و سیما
۶۳۲۲- شنیدن موسیقى‌هایى که از صدا و سیما پخش مى‌شود چه صورت دارد؟
ج. فرقى با موارد دیگر نمى‌کند و به طور کلّى شنیدن موسیقى مطرب حرام است و در فرض مذکور به هر نحو ممکن باید از شنیدن آن اجتناب نمود.
تجلیل از نوازندگان در رسانه عمومى
۶۳۲۳- تشویق و تجلیل از بعضى نوازندگان و حرفه آن‌ها در بعضى روزنامه‌ها و مجالس
و رسانه‌هاى خبرى دیگر و شرکت در این برنامه‌ها و تشویق آن‌ها چه حکمى دارد؟
ج. چون نواختن و شنیدن موسیقى مطرب حرام است، کلیّه امورى که به عنوان مقدمه یا ترویج آن محسوب مى‌شود نیز حرام است.
دیدن فیلم با آهنگ
۶۳۲۴- آیا کارتون‌هاى خارجى که آهنگ‌هاى شاد دارند، حرام است؟
ج. اگر مطرب باشند، شنیدن موسیقى آن حرام است و در این صورت دیدن فیلم، بدون آهنگ از این جهت اشکالى ندارد.
شنیدن موسیقى بدون حالت طرب
۶۳۲۵- شنیدن نوارهاى ترانه خواننده زن و مرد و نواختن ارگ یا آهنگ‌هاى رادیو و تلویزیون، اگر به خود گوش دهنده آن حالت طرب دست ندهد، چه حکمى دارد؟
ج. چون میزان در مطرب بودن اطراب شأنى است نه فعلى؛ بنابراین در فرض سؤال نیز شنیدن آن‌ها حرام است. [اطراب شأنی یعنی این آهنگ برای نوع مردم، شأنیت طرب انگیزی دارد و اطراب فعلی یعنی برای یک شخص خاص، حالت طرب داشته باشد]
نى زدن
۶۳۲۶- نى زدن اگر موجب فساد نباشد، چه حکمى دارد؟
ج. نى از آلات مخصوص موسیقى است و اشکال دارد.
موسیقى حلال
۶۳۲۷- آیا موسیقى حلال نیز وجود دارد، موسیقى آرام چه وجهى دارد؟
ج. اگر با آلات و ابزار لهو باشد، صورت حلال ندارد.
شنیدن آهنگ‌هاى شاد براى شادابى روحى
۶۳۲۸- براى رفع خستگى روح و جانم آهنگ‌هاى شاد گوش مى‌کنم، زیرا خدا آزار رساندن به روح توسط خود انسان را محکوم مى‌کند، پس گمان نمى‌کنم رفع خستگى روح با آهنگ اشکالى داشته باشد؟
ج. موسیقى بزرگ‌ترین و بیشترین آسیب را به روح انسان وارد مى‌سازد و او را از قرب پروردگار متعال دور مى‌سازد، بنابراین شما که نگران روح خود هستید، باید از شنیدن موسیقى حرام خوددارى نمایید.
عدم تأثیر نوارهاى مبتذل
۶۳۲۹- برخى مى‌گویند نوارهاى ترانه روى ما تأثیر منفى ندارند، آن‌ها را چگونه ارشاد کنیم؟
ج. ملاک حرمت تأثیر فعلى نمى‌باشد، بنابراین در این صورت نیز آن‌ها نباید موسیقى گوش کنند.
شنیدن ترانه‌ى غمگین
۶۳۳۰- آیا شنیدن ترانه‌ى غمگین جایز است؟
ج. تفاوتى با انواع دیگر موسیقى ندارد و غمگین بودن سبب حلیّت نمى‌شود.
شنیدن اجبارى موسیقى مبتذل
۶۳۳۲- انسان اگر به اجبار به موسیقى مبتذل گوش کند، چه حکمى دارد؟
ج. اختیاراً خودش نباید گوش دهد و حکم به گوش خوردن موسیقى (سماع) با شنیدن آن (استماع) فرق مى‌کند.
شنیدن موسیقى در وسایل نقلیه عمومى
۶۳۳۳- در صورتى که در شرایط زمانى یا مکانى خاص، سوار اتومبیل عمومى باشیم که چاره‌اى جز شنیدن ترانه و موسیقى نباشد، تکلیف چیست؟
ج. خود انسان اختیاراً نباید گوش دهد، پس مى‌تواند به گونه‌اى خود را مشغول ذکر و یا امور دیگر نماید که شنونده‌ى موسیقى نباشد، هر چند صداى آن به گوش وى بخورد.
پخش آهنگ در مسجد و حسینیه
۶۳۳۴- حکم پخش کردن آهنگ‌هاى مذهبى در مساجد و حسینیه‌ها چه مى‌باشد؟
ج. انجام امورى که موجب هتک حرمت مسجد مى‌شود، حرام است و گناه آن مضاعف است.
حکم دایره زدن
۶۳۳۵- آیا دایره زدن حلال است؟
ج. دایره نیز از آلات و وسایل طرب مى‌باشد و استعمال آن حرام است.
شکستن وسایل موسیقى
۶۳۳۶- حکم وسایل طرب و استفاده و خریدوفروش و ساختن و تعلیم و تعلم آن‌ها از قبیل تار، سه تار، سنتور، تنبور، قانون، قیچک، کمانچه، نى، تنبک، دف، پیانو، ویولون، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت، و سازهاى کوبه‌اى، چه صورتى دارد و خانه‌ها و مؤسسات و اشتغال و درآمد از این راه چه حکمى دارد؟ شکستن آن‌ها ضمان‌آور است یا خیر؟
ج. چون وسایل ذکر شده، ابزار و آلات ویژه لهو مى‌باشند اشتغال و درآمد آن‌ها و کلّ امور مذکور حرام است و از بین بردن صورت و شکل ظاهرى آن‌ها واجب است و در این خصوص ضمانى ندارد.
کسب از طریق آموزش نوازندگى
۶۳۳۷- آیا از لحاظ شرعى نواختن موسیقى و آموزش و فراگیرى آن، شغل و درآمد آن حلال محسوب مى‌شود؟
ج. اشتغال و کسب درآمد از چنین حرفه‌هایى حرام است.
آموزش خوانندگى و نوازندگى
۶۳۳۸- یادگیرى خوانندگى یا نوازندگى موسیقى توسط جوانان و نوجوانان چه حکمى دارد؟
ج. حرام است.
اجرت تکثیر نوارهاى مبتذل
۶۳۳۹- آیا گرفتن اجرت براى تکثیر نوارهاى صوتى که محتوى امور حرامى هستند، جایز است؟
ج. خیر، حرام است.
خریدوفروش آلات و وسایل موسیقى
۶۳۴۰- خریدوفروش اسباب مشترکه موسیقى، چه حکمى دارد؟
ج. خریدوفروش آلات لهو، مثل تار و حتى سازهاى کوچک حرام است؛ مگر این که منفعت مشروع و حلالى از آن برده شود و معامله براى آن منفعت حلال واقع شود که بنابر اظهر در این صورت معامله صحیح است.
آلات موسیقى در مجالس اهل بیت علیهم السّلام
۶۳۴۱- استفاده از طبل، سنج و شیپور در مراسم عزادارى چه حکمى دارد؟
ج. خلاف احتیاط است.
[۱]– گیلانى، فومنى، محمد تقى بهجت، استفتاءات (بهجت)، ۴ جلد، دفتر حضرت آیه الله بهجت، قم – ایران، اول، ۱۴۲۸ ه ق
بر گرفته از سایت آنتی موزیک
| نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط عابديني در 1397/03/05 ساعت 12:07:00 ب.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |